Meningokok jest chorobotwórczym drobnoustrojem (Neisseria Meningitidis), wywołującym między innymi ciężkie zapalenia inwazyjne takie jak zapalenie opon mózgowo–rdzeniowych (ZOMR) i sepsa (posocznica), określane łącznie jako inwazyjna choroba meningokokowa (IChM). Inwazyjna choroba meningokokowa może mieć bardzo poważny przebieg i wymaga szybkiej diagnostyki i leczenia, aby zapobiec potencjalnym trwałym powikłaniom.

Zidentyfikowano dwanaście grup serologicznych (Neisseria meningitidis), z których sześć (A, B, C, W135, X i Y) jest odpowiedzialnych za większość przypadków zachorowań na całym świecie. Choroba meningokokowa stanowi największe zagrożenie dla niemowląt i małych dzieci w okresie pierwszych czterech lat życia. Drugi szczyt zachorowań obserwuje się wśród młodzieży. Zwiększone ryzyko zachorowania może występować w sytuacjach takich jak: podróż do obszarów o wysokim poziomie endemicznych zachorowań na chorobę meningokokową (np. afrykański pas występowania zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych) lub przebywanie w dużym skupisku ludzi.

Co polski rodzic wie o meningokokach?

Jak pokazują najnowsze wyniki badania świadomości przeprowadzonego przez agencję 4P Research Mix w sierpniu 2013 r. wśród rodziców, tylko 8% z nich wie, że niemowlęta mogą być szczególnie narażone na zakażenie meningokokami, podczas gdy jest to grupa najwyższego ryzyka. W grupie wiekowej 15-25 lat świadomość możliwości zachorowania jest równie niska, podczas gdy zalicza się ją do grup zwiększonego ryzyka zachorowalności.

Blisko 1/3 ankietowanych nie wie, jakie są możliwe dalsze konsekwencje przebycia tej choroby. U pacjentów, którzy przeszli meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych od 10% do 20% może mieć trwałe komplikacje neurologiczne, tj.: uszkodzenie mózgu, słuchu, ataki padaczki. W przypadku posocznicy częstym powikłaniem na skutek martwicy są ubytki skóry, tkanek a nawet amputacje kończyn.

- Choroba meningokokowa może wystąpić u każdego, lecz najczęściej rozpoznaje się ją u niemowląt i małych dzieci do 24 miesiąca życia, u młodzieży i u młodych osób dorosłych – informuje dr n. med. Ryszard Konior, pracujący na oddziale neuroinfekcji i neurologii dziecięcej w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II – Choroba ta może stanowić zagrożenie dla życia, a profilaktyka ma kluczowe znaczenie, ponieważ choroba może szybko się rozwinąć i doprowadzić do zgonu w ciągu 24 godzin – dodaje dr Konior.

Wyprzedź meningokoki!

Należy wiedzieć, że przebieg inwazyjnej choroby meningokokowej może być dynamiczny i nieprzewidywalny, a choroba może występować w formie sporadycznych przypadków, lokalnych ognisk zachorowań lub epidemii. Nawet w sytuacjach dobrego dostępu do opieki medycznej, ogólna śmiertelność wynosi 5-10%. Dlatego tak istotnymi czynnikami w procesie ochrony zdrowia są: profilaktyka oraz edukacja zdrowotna.

Obecnie sposobem zapobiegania Inwazyjnej Chorobie Meningokokowej są profilaktyczne szczepienia. W Polsce dostępnych jest kilka szczepionek. Od niedawna są także dostępne skoniugowane, czterowalentne szczepionki. Profilaktyka 4 grup meningokoków A,C,W,Y jest możliwa już po 12 m. ż. dziecka.