Specjaliści z Centrum Zdrowia Dziecka pod przewodnictwem dr inż. Anny Stolarczyk, we współpracy z prof. dr hab. n med. Piotrem Sochą oraz Fundacją NUTRICIA zbadali i poddali ocenie sposób żywienia niemowląt i stan odżywienia polskich dzieci w wieku 6 i 12 miesięcy.

– Rezultaty badania dają szereg powodów do niepokoju. – mówi dr Anna Stolarczyk, główny badacz. – Wynika z nich, że choć aż 85% mam twierdzi, iż posiada odpowiednią wiedzę żywieniową, aby prawidłowo karmić swoje dzieci, to jedynie 7% rzeczywiście stosuje się do zaleceń żywieniowych dla niemowląt. Efektem takiego stanu rzeczy są nieprawidłowe nawyki żywieniowe, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie i jakość życia Polaków w przyszłości.


Z badań wynika, że polskie niemowlęta spożywają zdecydowanie zbyt dużą liczbę posiłków dziennie. Zgodnie z zaleceniami, małe dzieci powinny być karmione 5-6 razy na dobę. Niestety, tylko 25% niemowląt sześciomiesięcznych i 1/3 dzieci w wieku 12 miesięcy otrzymuje właściwą liczbę posiłków, natomiast. aż 20% niemowląt w wieku zarówno 6, jak i 12 miesięcy w ciągu doby dostaje 10 lub więcej posiłków, nie licząc drobnych przekąsek podawanych przez mamy między posiłkami. Skutkiem takiego przekarmiania we wczesnym okresie życia może być nadwaga. Stwierdzono ją u ponad 14 % dzieci w wieku 13 – 36 miesięcy a u 13% zdiagnozowano otyłość*. Taka sytuacja prowadzić może do problemów zdrowotnych związanych m. in. z cukrzycą czy chorobami układu sercowo - naczyniowego.


Niemowlęta zbyt wcześnie otrzymują posiłki, które są dla nich nieodpowiednie. Badanie „Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy w populacji polskiej” wykazało, że dotyczy to aż 60% dzieci w wieku 12 miesięcy. Niemowlęta otrzymują posiłki przygotowywane niezgodnie z zasadami żywienia, czyli zawierające niewłaściwe proporcje składników oraz produkty, które wg wytycznych powinny być wprowadzone do diety dziecka w późniejszym okresie życia. Ponadto co trzeci rodzic dodatkowo dosala i doprawia gotowe potrawy dla dzieci. Dość często też przy rodzinnym stole najmłodsi jedzą potrawy, które rodzice przygotowali dla siebie – mocno przyprawione, czasami zbyt tłuste. Przy nieprawidłowej diecie rodziców może to kształtować złe nawyki żywieniowe ich dzieci. Co więcej zbyt wczesne podawanie pokarmów nie przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci, a także powszechne doprawianie solą i cukrem produktów dla dzieci odbija się negatywnie na sposobie żywienia również w późniejszym okresie - 90% badanych dzieci do lat trzech spożywa za dużo soli, a 80% - za dużo cukru. To prowadzić może do poważnych schorzeń w ich dorosłym życiu.

Istotnym problemem jest również zbyt niskie spożycie witaminy D. Niedobory tej witaminy w organizmie dziecka mogą wpływać na słabszą mineralizację kości i zębów, a także być przyczyną m.in. rozwoju nieodwracalnych wad postawy. Tymczasem nie wszystkie niemowlęta są suplementowane witaminą D. W rezultacie u ponad połowy niemowląt jej spożycie jest zbyt niskie. Niedobory witaminy D zaobserwowano na podstawie badania krwi u co trzeciego niemowlęcia. Co więcej, problem nasila się wraz z wiekiem. Wśród dzieci w wieku 12 miesięcy niedobory występują częściej niż w przypadku niemowląt sześciomiesięcznych. Natomiast wśród dzieci do 3 roku życia problem dotyczy aż 80% dzieci.

– Dlaczego tak wielu rodziców nie wie, jak prawidłowo karmić dzieci? Wynika to w głównej mierze z braku edukacji na ten temat – mówi prof. dr hab. Piotr Socha, konsultant merytoryczny badania. – Matki w Polsce potrzebują zdecydowanie większego wsparcia, w postaci klarownych i prostych informacji na temat karmienia. Dlatego w gronie ekspertów opracowaliśmy nowelizację wytycznych żywieniowych dla dzieci 1-3 lata. Nowe zalecenia wejdą w życie już latem tego roku i mamy nadzieję, że posłużą pediatrom jako istotna wskazówka w edukowaniu rodziców, a rodzicom ułatwią właściwe karmienie dzieci. Co w konsekwencji stworzy lepsze warunki dla zdrowego rozwoju najmłodszych.

Badanie „Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy w populacji polskiej” zostało przeprowadzone na losowo dobranej, reprezentatywnej grupie 317 niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy. Jego celem była ocena sposobu żywienia niemowląt i zwyczajów żywieniowych w odniesieniu do znowelizowanego w 2008 r. Schematu żywienia niemowląt, ocena wartości odżywczej diety niemowląt oraz ocena stanu odżywienia niemowląt na podstawie wskaźników antropometrycznych i wybranych wskaźników badań z krwi.

– Należy podkreślić wyjątkowy charakter tego badania. To pierwszy pomiar przeprowadzony na taką skalę na losowo dobranej, reprezentatywnej próbie niemowląt. To również badanie kompleksowe, w którym wykorzystano szereg narzędzi oceniających sposób żywienia i stan odżywienia m.in. badania krwi. Dzięki temu eksperci dowiedzieli się np. jak częstym problemem jest niedobór witaminy D u niemowląt – powiedziała dr Agnieszka Święcicka – Ambroziak z Fundacji NUTRICIA, która sfinansowała badanie.