Badania bilansowe, niezwykle ważne w prawidłowej ocenie rozwoju dziecka, powinno się przeprowadzić kilkakrotnie przed ukończeniem 18. roku życia. U noworodków badanie może przyczynić się np. do rozpoznania wad wrodzonych, a u starszych dzieci lekarze są w stanie wcześniej wykryć ewentualne problemy związane z funkcjonowaniem układu krążenia, wady postawy czy serca.

– Pierwszy bilans jest wykonywany zaraz po urodzeniu, a kolejne odpowiednio w wieku 2, 4, 6, 10, 14 i 18 lat. Kluczowe są jednak badania zlecane do 1 roku życia dziecka, które mają na celu ogólną ocenę noworodka w okresie adaptacji do życia pozałonowego. Zgodnie z wyliczeniem NFZ liczba świadczeń, które powinny być przeprowadzone w tym czasie jest czterokrotnie wyższa niż u maluchów w wieku przedszkolnym – mówi dr Izabela Rogozińska, specjalista pediatra, ekspert maki JELP.

W ubiegłym roku do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) było zakwalifikowanych ponad 7,6 mln dzieci w wieku 0-19, które powinny przejść 4,6 mln bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Zrealizowano zaledwie 28 proc. puli – oznacza to, że więcej niż co czwarte dziecko nie przeszło ważnych dla niego badań profilaktycznych.

Przebieg badania bilansowego

Badanie bilansowe jest wykonywane przez lekarza pediatrę, który na początku zadaje rodzicowi lub opiekunowi kilka pytań dotyczących stanu zdrowia dziecka analizując dokumentację medyczną. Po sprawdzeniu, czy dziecko rozumie i reaguje na polecenia, wykonuje się testy przesiewowe, w skład których wchodzą: pomiar wzrostu, masa ciała, pomiar ciśnienia, badanie wzroku i słuchu. Ocenie zostaje poddana również praca płuc i serca, a jeżeli jest to konieczne, lekarz zaleca rozmowę z logopedą. Na przeprowadzenie badania bilansowego wystarczy jeden dzień roboczy.

Do ukończenia przez dziecko 1 roku życia rodzice powinni kilkakrotnie wziąć udział w tego typu badaniach:

– Pierwsze badanie odbywa się przed ukończeniem 4 tygodni życia malucha i dotyczy pielęgnacji, karmienia, zalecanych szczepień. Najwięcej badań wykonuje się w okresie od 2 do 6 miesiąca, m.in. pomiar ciała, stan neurologiczny, reakcje słuchowe. Zgłaszamy się w czasie, gdy przeprowadza się szczepienia ochronne. Kolejne bilanse, które powinniśmy wykonać, gdy dziecko skończy 9 i 12 miesięcy ocenią stan prawidłowego przybierania na wadze oraz rozwoju psychoruchowego – wylicza dr Izabela Rogozińska.

Już od pierwszego dnia życia dziecka powinno się również zwracać uwagę na profilaktykę związaną z alergiami. Niestety liczba małych alergików rośnie, gdyż według danych Uniwersytetu Medycznego w Warszawie na to schorzenie może być narażone już co czwarte dziecko w wieku przedszkolnym. Co robić?

Epidemia alergii – jak jej zaradzić?

Przez pierwsze trzy lata życia malec posiada większą wrażliwość na infekcje ze względu na słabiej rozwinięty układ odpornościowy. Testy skórne, standardowe badanie diagnozujące najczęściej występującą u dzieci i dorosłych tzw. alergię wziewną, można wykonać dopiero w wieku 3-4 lat. Listopad i grudzień to najlepszy czas na tego typu testy w związku z zakończeniem okresu pylenia.

– Badanie profilaktyczne można przeprowadzić jednak również u niemowląt. Chodzi o wykrycie we krwi tzw. przeciwciał typu lgE, które są odpowiedzialne za reakcje alergiczne. Badanie zleca pediatra lub alergolog po upływie 6 miesięcy od urodzenia dziecka – dodaje dr Izabela Rogozińska.
O profilaktykę związaną z alergiami warto zadbać na co dzień, od pierwszego dnia życia dziecka. Jak to zrobić? Wystarczy stosować kilka prostych zasad, np.: często wietrzyć pokój dziecka oraz zamykać okno na noc, myć ręce i twarz dziecka po spacerze, a także włosy w trakcie wieczornej kąpieli. Warto sprawdzać również aktualny kalendarz pyleń i – w okresie największego ich wzmożenia – zmienić trasę spaceru z maluchem tak, by uniknąć kontaktu z pylącymi roślinami. Po powrocie powinno się również wyprać ubranka, na których mogły osadzić się pyłki.

– Nie bez powodu lekarze zalecają, by ubranka niemowląt i małych dzieci prać w specjalnych, hipoalergicznych środkach, które nie zawierają drażniących substancji zapachowych, rozjaśniaczy czy wybielaczy optycznych. Środki bezpieczne od pierwszego prania powinny posiadać certyfikat Instytutu Matki i Dziecka – mówi Izabela Jaskólska, przedstawiciel marki JELP.